พัฒนาการของเด็ก 2-6 ปี
พัฒนาการของเด็ก 2-3 ขวบ
กล้ามเนื้อใหญ่ ยืนบนขาข้างเดียวได้ 2 วินาที วิ่งได้ดีแต่ไม่สามารถเริ่มหรือหยุดได้ทันที กระโดดขึ้นสองขาพร้อมกันและกระโดดลงจากเก้าอี้ได้ กระโดดข้ามเชือกที่กั้นสูงจากพื้น 8 นิ้ว เคลื่อนไหวนิ้วมือแต่ละนิ้วได้โดยอิสระ
กล้ามเนื้อเล็ก มือและนิ้วมือทำงานประสานกันได้ดี ต่อแท่งบล็อกได้สูง 8 ชั้น เคลื่อนไหวนิ้วมือแต่ละนิ้วได้โดยอิสระ
ภาษา พูดและรู้คำศัพท์เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว รู้คำใหม่ ๆ ประมาณ 50 คำ / เดือน ใช้ประโยคที่มี 4 คำได้ บอกชื่อจริงและนามสกุลได้ ชอบดูหนังสือภาพ ชอบผังบทกลอน
สติปัญญา อยากจะเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ โดยการตั้งคำถามบ่อย ๆ รู้จักสีหลายสี เริ่มมีสมาธิ ตั้งอกตั้งใจเป็น สนใจค้นหาสำรวจสิ่งต่าง ๆ
สังคม ชอบช่วยพ่อแม่ทำงานบ้าน ชอบออกคำสั่ง แยกระหว่าง “คุณพ่อ” กับ “คุณแม่” ได้ บางครั้งก็ยังใช้ภาษา คำพูด และท่าทางแบบเด็กทารก
จิตใจและอารมณ์ อารมณ์ขึ้น ๆ ลง ๆ ไม่ยอมยืดหยุ่น ต้องเอาให้ได้อย่างใจต้องการ รู้ถึงเพศของตน เริ่มสนใจความแตกต่างทางร่างกายระหว่างหญิงและชาย
การเล่น เริ่มสนใจการเล่นรวมกับเด็กอื่น ชอบเล่นโทรศัพท์ของจริง แต่ยังพูดประโยคยาว ๆ ไม่ได้ เริ่มเล่นแบบจินตนาการและสมมติ ต่อภาพจิ๊กซอว์ที่มีชิ้นส่วน 6-12 ชิ้นได้ชอบละเลงสีด้วยนิ้วมือ และกดดินน้ำมันด้วยแป้นพิมพ์
พัฒนาการเฉพาะวัย ส่วนใหญ่จะควบคุมการขับถ่ายได้ในตอนกลางวัน ตักอาหาร ดื่มน้ำจากแก้วได้หกเล็กน้อย ให้ความร่วมมือในการแต่ง
ความสัมพันธ์ตา - มือ
- เริ่มวาดวงกลม หรือขีดกากบาทได้
- ชอบเล่นปั้น เล่นน้ำ เล่นทราย บีบฟองน้ำ และเทน้ำจากเหยือก
- สามารถเล่น puzzle ชิ้นใหญ่ๆได้
- สร้างตัวต่อ หรือไม้บล็อก ชิ้นโตๆได้
- ช่วยงานบ้าน เล็กๆน้อยได้แล้ว เช่นเช็คโตกินข้าว ถ้าชวนลูกรดน้ำต้นไม้ก็จะสนุกมาก แต่ก็จะเลอะเทอะทีเดียว
- เวลาอ่านหนังสือกันก็จะชี้รูปตามได้ด้วย ควรพูดคุยถึงสิ่งที่เขากำลังให้ความสนใจอยู่
- ใช้สีเทียนแท่งใหญ่ได้ (ที่ด้ามจับใหญ่หน่อย) และจะวาดรูปง่ายๆ ตามแบบที่เราวาดให้ดูได้
- ให้ลูกช่วยแต่งตัวให้ตัวเอง เขาจะทำได้บ้างแล้ว เหลือแต่รูดซิบ ติดกระดุมเม็ดเล็กๆเท่านั้นที่ยากเกินไป เพราะกล้ามเนื้อนิ้วมือยังไม่แข็งแรงพอ
พัฒนาการของเด็ก 3-4 ขวบ
กล้ามเนื้อใหญ่ วิ่งได้ดี เดินเขย่งปลายเท้าได้ไกล 10 ฟุต เดินทรงตัวบนไม้กระดานได้ โยนและรับลูกบอลได้ดี กระโดดได้สูง กระโดดสองขาและกระโดขาเดียวได้ 2-3 ก้าว ถีบจักรยานได้คล่อง หลบหลีกสิ่งกีดขวางได้ดี
กล้ามเนื้อเล็ก ลากเส้นวาดรูปได้แล้ว ชอบกระพริบตาเพราะมีการปรับระบบประสาทตา ใช้กรรไกรตัดกระดาษได้ดี จับดินสอได้ดี
ภาษา พูดประโยคยาว ๆ ได้มากขึ้น เป็นประโยคที่ใช้คำ 4-5 คำ รู้จักเรียงประโยคได้ถูกต้อง มักจะใช้คำ “สมมติว่า…” ชอบทำเสียงแปลก ๆ
สติปัญญา บอกรูปร่างและขนาดได้ จับคู่สิ่งของได้ถูกต้อง บอกเล่าเรื่องราวในอดีตได้ เข้าใจคำว่า “ที่สุด” ได้
สังคม เลือกพูดชักชวนหรือกีดกันเพื่อนให้เล่นด้วยกัน เล่นกับเพศตรงข้ามได้ไม่นาน แสดงความรักชอบพอกับผู้ใหญ่และเพื่อน ๆ
อารมณ์และจิตใจ ควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น แข่งขัน แย่งชิงความรักความสนใจจากพ่อแม่
การเล่น ชอบเล่นปีนป่ายชอบเล่นไม้ลื่น ชอบเล่นสมมติ และยังแยกแยะไม่ออกระหว่างความฝันกับความเป็นจริง ชอบวาดรูประบายสีด้วยพู่กันอันใหญ่ ๆ และเรียกชื่อภาพวาดนั้นได้ ชอบเล่นดินน้ำมัน
พัฒนาการเฉพาะวัย กระตือรือร้นช่วยทำงานบ้าน แต่งตัวง่าย ๆ ได้เอง รินน้ำจากเหยือกเล็ก ๆ ได้เอง ฝันร้ายบ่อยๆ ไปห้องน้ำได้เอง
พัฒนาการของเด็ก 4-5 ขวบ
พัฒนาการเฉพาะวัย
ล้างมือล้างหน้า แปรงฟันได้เอง แต่อาจมีผู้ใหญ่ช่วยดูแลบ้าง สนใจห้องน้ำ และกิจกรรมในห้องน้ำของคนอื่น ต้องการความเป็นส่วนตัว ส่วนใหญ่จะไม่ฉี่เปียกเสื้อผ้าในเวลากลางวัน แต่บางครั้งก็กลั้นไม่อยู่ หรือบอกไม่ได้ ส่วนใหญ่จะไม่ฉี่รดที่นอน จะขับถ่ายหลังอาหารเช้า หรืออาหารกลางวัน ทานอาหารได้ดีขึ้น ใส่และถอดเสื้อผ้าได้เอง บางคนผูกเชือกรองเท้าได้
พัฒนาการด้านการเล่น
ชอบเล่นนอกบ้าน ชอบเล่นน้ำทราย ชอบสร้าง ต่อเติม ต่อบล็อก ภาพต่อ ฯลฯ ชอบใส่เสื้อผ้าผู้ใหญ่และเล่นบทบาทสมมติ ชอบระบายสีด้วยนิ้วมือ ปั้นดินเหนียว ชอบเล่นบ้านและตุ๊กตา
อารมณ์และจิตใจ
- อ่อนไหวต่อคำชมและคำตำหนิ
- ชอบออกนอกกฎเกณฑ์
- ชอบส่งเสียงดัง
- ชอบดูดหัวแม่โป้งตอนจะนอน
- เด็กผู้ชายชอบจับอวัยวะเพศเวลาหงุดหงิด
- สนใจเรื่องการแต่งงาน
- ซักถามว่าเด็กออกมาจากท้องแม่ได้อย่างไร
- ชอบสงสัยว่ามีการซื้อขายเด็กได้ไหม
- ขี้โม้ขี้อวด เริ่มรู้จัก สิ่งดี และ สิ่งไม่ดี
สติปัญญา
- นับเลข 1, 2, 3 ได้ถูกต้อง
- ท่องจำเลข 1-30 ได้
- เรียงบล็อก 5 อันตามลำดับจากใหญ่ที่สุดไปเล็กที่สุด
- บอกได้ว่าอันไหนใหญ่ที่สุดและยาวที่สุดในสิ่งของสามอย่าง
- บอกชื่อและจับคู่แม่สี
- แยกแยะความต่างระหว่างเส้นขวาง เส้นตั้ง และเส้นนอนได้ เช่น ข้างหน้า ข้างหลัง ข้างใต้ ข้างบน ข้างใน และข้างนอก ฯลฯ
- มีความเข้าใจเรื่องเวลาเพิ่มขึ้น เช่น วัน เดือน นาที เวลาเข้านอน ฯลฯ
สังคม
- เข้าใจความจำเป็นของ “ ให้ “ และ “รับ”
- ตอบสนองต่อกฎเกณฑ์ สนใจและอยากเล่นเป็นกลุ่ม และเกาะกลุ่มกัน มากขึ้น มีการแข่งขันระหว่างกลุ่ม
- ชอบกระซิบและมีความลับ
- ชอบเล่นกับเด็กมากกว่าผู้ใหญ่
- ชอบเล่นสมมติ
ภาษา
- บอกชื่อนามสกุลและที่อยู่ได้
- รู้จักเพศของตัวเอง
- แต่งประโยคโดยใช้คำ 5-6 คำ
- ชอบถามทำไม เมื่อไร อย่างไร และถามความหมายของคำ
- ยังคงสับสนระหว่างเรื่องจริงกับเรื่องเล่าในหนังสือเด็ก
- ชอบเรื่องสนุก ตลก และชอบภาษาแปลก ๆ
กล้ามเนื้อเล็ก
- ใช้กรรไกรได้ดี ตัดกระดาษตามเส้นได้
- วาดรูปคนมีส่วนหัว ลำตัว แขนและ ขา เท่านั้น
- พอครบ 4 1/2 ขวบ จะสามารถเติมผม หู มือ เท้าได้
- คัดลอกตัวอักษรตามแบบง่าย ๆ ได้
- ร้อยลูกปัดได้เป็นสร้อยคอ แต่ยังไม่สามารถสนเข็มได้
กล้ามเนื้อใหญ่
- กระโดดขาเดียวได้ไกล 4 ถึง 6 ก้าว
- วิ่งกลิ้ง ปีนบันไดและต้นไม้ได้
- ชอบหมุนตัว แกว่งตัว และตีลังกา
- กระโดดจากที่สูง 2 ฟุตโดยเท้าทั้งสองข้างลงพร้อมกัน
- ใช้มือจับลูกบอลได้ดีแทนที่จะใช้แขน
- ก้าวสลับเท้าขึ้นลงบันไดได้คล่อง
- ถีบจักรยานสามล้อและเลี้ยวรถกลับได้
พัฒนาการของเด็ก 5-6 ขวบ
พัฒนาการเฉพาะวัย
จะปวดท้องเวลาไปโรงเรียนเพราะต้องปรับตัวเอง หรือเมื่อเจอกับอาหารที่ไม่ชอบ อาบน้ำเองได้ดีกว่าเดิม ไปห้องน้ำได้เอง สนใจเป็นพิเศษในการทำความสะอาด ส่วนหน้า คอและผม บอกได้ว่า ชอบ หรือ ไม่ชอบ กินอะไร กินอาหารได้เอง ยุ่งยากแลอะเทอะน้อยลง ชำนาญการใช้ช้อนส้อม จัดการเรื่องแต่งตัวได้เอง เช่น ติดกระดุมเม็ดโต ฯลฯ ยังมีปัญหาเกี่ยวกับกระดุมเม็ดเล็ก ๆ ยังผูกเชือกรองเท้าหรือผูกโบว์ไม่ได้ ชอบทำกิจวัตรประจำวันตามลำพังตัวเขาเอง มักจะฝันร้าย หรือกลัวตอนกลางคืน เช่น สัตว์ร้าย สัตว์ประหลาด ฯลฯ
การเล่น
มีจินตนาการและการคิดค้นที่สูงส่งมากขึ้น ชำนาญในการเล่นต่อบล็อก คิดได้ล่วงหน้าว่าอยากต่อเป็นอะไร เล่นคนเดียวหรือเล่นกับกลุ่มเพื่อน 1-3 คนได้ ต่อภาพจิ๊กซอขนาด 26 ชิ้นได้สำเร็จ เริ่มสนใจเรื่องราวและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน มากกว่านิทานสำหรับเด็ก หรือเรื่องที่เคยชอบ ใช้ความคิดในการเลือกสรรหาเศษวัสดุมาทำสิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ ให้เข้ากันได้
สติปัญญา
- ชอบฝึกสมองลองปัญญา
- นับนิ้วมือข้างหนึ่งต่อเนื่องไปอีข้างหนึ่งได้
- บอกจำนวนสิ่งของได้
- เข้าใจเรื่องขนาดและคำแสดงปริมาณ เช่น ครึ่งหนึ่ง กับทั้งหมด ใหญ่เล็ก มากกว่าน้อยกว่า สูงสุดเตี้ยสุด
- จัดแยกกลุ่มได้ตามขนาด สี รูปร่าง และอะไรคู่อะไร
- ชอบเกมต่อภาพ โดมิโนรูปภาพ
- แสดงความสนใจในอาชีพต่าง ๆ
อารมณ์และจิตใจ
- รู้จักกลัว อธิบายถึงความกลัวและความวิตกกังวลนั้นได้ดีขึ้น
- ชอบเป็นอิสระ อยากให้ทุกคนปฏิบัติเหมือนเขาเป็นผู้ใหญ่
- แสดงความตั้งใจ และมั่นใจในตัวเองมากขึ้น
- ต้องการตัดสินใจด้วยตนเอง
- ยอมรับการลงโทษที่ยุติธรรม
- ยังแสดงความอยากได้ในสิ่งของของคนอื่น บางครั้งเอาไปซ่อนหรือทำลายมันเสีย
- เวลาเครียด ชอบดึงจมูก กัดเล็บ ปิดจมูก กะพริบตาถี่ ๆ สั่นหัว หรือทำเสียงครือ ๆ ในคอ ฯลฯ
- ดูดนิ้วหัวแม่มือก่อนนอน หรือเวลาเหน็ดเหนื่อย
- สนใจเรื่อง การเกิด การแต่งงาน การตาย
สังคม
- อยากทำให้พ่อแม่และผู้ใหญ่ในบ้านพึงพอใจ
- สัมพันธ์ใกล้ชิดกับพ่อได้ดี
- และเชื่อฟังพ่อมากกว่าแม่
- คบหาเพื่อนได้ดี
- รู้จักการเป็นผู้นำ การเสนอความเห็น
- รู้จักการผูกมิตร การแบ่งปันของเล่น การเป็นเพื่อนกัน
- สนใจเรื่องสนุกขบขัน
ภาษา
- พูดได้คล่องแคล่วและถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ แต่ยังออกเสียงพยัญชนะบางตัวไม่ได้ชัดเจน เช่น ส ว ฟ
- บอกความหมายของคำนามได้
- สนใจคำใหม่ ๆ พยายามค้นหาความหมายของคำ
- ชอบการอ่าน
- จดจำเรื่องโปรดและมักแสดงท่าทางประกอบ เวลาอยู่กับเพื่อนหรืออยู่คนเดียว
- ชอบท่องหรือร้องเพลง ที่มีจังหวะและเนื้อร้องที่มีคำสัมผัสกันหรือโฆษณาทางทีวี
- บอกชื่อนามสกุล ที่อยู่ได้
- บางคนอาจบอกวัน เดือน ปี เกิดได้ด้วย
กล้ามเนื้อเล็ก
- ใช้มือได้ดี จับดินสอ พู่กัน สีเทียนได้ถูกต้อง
- บอกมือซ้ายหรือขวาได้ เฉพาะของตัวเอง
- วาดรูปคนในส่วนหัว แขน ขา และลำตัวได้
- วาดรูปบ้านมีประตู หน้าต่างและหลังคาได้
- ก่อนจะวาดรูป จะบอกได้ว่าจะวาดอะไร
- วาดรูปวงกลม กากบาทสี่เหลี่ยมได้
- ช่วง 5 1/2 ขวบจะวาดได้ดี
- คัดลอกพยัญชนะบางตัวได้
- สนเข็มเล่มใหญ่ ๆ ได้
- ร้อยไหมพรมขึ้นลงบนแผ่นพลาสติกที่เจาะเป็นรู ๆ ได้
- เดินเป็นเส้นตรงได้โดยไม่ออกนอกเส้นในระยะ 10 ฟุต
- ยืนและวิ่งบนปลายเท้าได้นานหลายวินาที
- กระโดดกางขาสลับขา และกระโดดได้ไกล
- ปีนป่าย ลื่นไถลโหนตัวไปมาได้คล่อง
- ควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายได้ดี
- รู้จักโยนเตะและรับลูกบอล
- ขี่จักรยานสามล้อได้ และพร้อมจะเรียนรู้ การขี่รถจักรยาน สองล้อ
- ลงบันไดก้าวสลับขาได้
ที่มา http://www.kidsquare.com/content/content_detail.php?id=1606&catid=117